Madam Marta Amati

 

Madam Marta Amati


Madam Amati 1902 yılında doğmuştu. 18 Temmuz 1902'de. Bugün Slovenya toprakları içinde olan, o zamanın Avusturya- Macaristan İmparatorluğu toprakları dahilinde kalan, bugünkü adıyla Bled, bir zamanların adıyla Feldeş (Veldes) olan göl kenarı bir yerde doğmuştu. Söylenenlere ve Madam'ın doğumundan ve hatta ölümünden sonra yapılan, kökü Yahudi olan büyük dedesine dayanan aile ağacı dallarına göre iki kız kardeşi vardı.

13-15 yaşları arasında, yani 1915,1916 ve 1917 yıllarında Budapeşte'deydi. Çünkü Franz Liszt Müzik Akademisi Keman Bölümü'nde, Macaristan müzik tarihinin en önemli isimlerinden olan besteci, virtüöz ve eğitimci Profesör Jenő Hubay'ın öğrencisiydi. Marta (Schwenk) dönemin gazetelerinde “GENÇ Yetenek” olarak geçiyordu.

40’lı yıllarda Naziler ve Nazi sempatizanları tarafından yayınlanan Yahudi Müzisyenler listesinde adı yer almıştı. Marta Amati, kemanıyla birlikte Nazilerden kaçmayı başarmış, Almanya’da bir Türk askeri ile evlenmiş ve bu evlilik sayesinde Türkiye’ye gelmişti.

23 Eylül 1952 tarihinde İstanbul’da nüfus cüzdanını çıkartan Marta Amati, İstanbul’dan İzmir’e gelerek yaşamının sonuna kadar İzmir’de müziği ve kemanıyla var olmuştur.

Dokuz Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuarı kurucuları arasında yer alan Marta Amati, konservatuarın ilk keman hocasıdır. İzmir’de Saint Joseph Fransız Lisesi’nin karşındaki cumbalı ahşap evde oturmuş ve sokakla özdeşleşmiş, komşuları ise kemanının sesini her zaman duyarlarmış.

17 Ekim 1989 tarihinde tüm yaşanmışlıkları bu dünyada bırakıp aramızdan ayrılan Madam Marta Amati, Paşaköprü Hristiyan Mezarlığında kimsesiz rahibelerin gömüldüğü mezara defnedilmiştir.


(Avukat & Araştırmacı – Yazar Rita Ender’in ‘Madam Amati’ İsimli Kitabından Alıntı)